Wat heeft het gekost
Totale lasten en baten per doelstelling per resultaat
Programma Sociaal domein | Bedragen x € 1.000 | ||||||
Omschrijving | Primaire Begroting 2023 | Begroting 2023 na wijziging | Rekening 2023 | Verschil | |||
Lasten | |||||||
P1SD1.23 | Onderwijs | 5.686 | 5.404 | 5.604 | -200 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
P1SD2.23 | Jeugd en gezin | 1.085 | 1.302 | 1.171 | 130 | ||
P1SD3.23 | Sport cultuur kunst | 5.523 | 7.101 | 7.609 | -508 | ||
P1SD4.23 | Grip en sturing op WMO en jeugdzorg | 21.053 | 23.543 | 25.019 | -1.476 | ||
P1SD5.23 | Armoede en eenzaamheid | 3.335 | 3.988 | 5.034 | -1.047 | ||
P1SD6.23 | Werk en Inkomen | 14.932 | 16.262 | 17.888 | -1.626 | ||
P1SD7.23 | Volksgezondheid | 1.419 | 1.565 | 1.442 | 124 | ||
Totaal lasten | 53.033 | 59.165 | 63.767 | -4.602 | N | ||
Baten | |||||||
P1SD1.23 | Onderwijs | 792 | 1.295 | 1.606 | -311 | ||
P1SD2.23 | Jeugd en gezin | 147 | 141 | 6 | |||
P1SD3.23 | Sport cultuur kunst | 494 | 797 | 2.649 | -1.851 | ||
P1SD4.23 | Grip en sturing op WMO en jeugdzorg | 396 | 435 | 2.165 | -1.730 | ||
P1SD5.23 | Armoede en eenzaamheid | 79 | 639 | 675 | -36 | ||
P1SD6.23 | Werk en Inkomen | 8.828 | 13.749 | 17.379 | -3.630 | ||
P1SD7.23 | Volksgezondheid | 258 | 422 | -164 | |||
Totaal baten | 10.590 | 17.320 | 25.036 | -7.716 | V | ||
Saldo van lasten en baten | -42.443 | -41.845 | -38.731 | 3.114 | V | ||
Toevoeging aan reserves | 1.281 | 4.199 | 4.781 | -582 | |||
Onttrekkingen aan reserves | 1.982 | 2.342 | 2.730 | -388 | |||
Saldo mutaties reserves | 702 | -1.857 | -2.051 | -194 | N | ||
Totaal resultaat | -41.742 | -43.702 | -40.782 | 2.920 | V |
Toelichting verschillen
Verschillen per doelstelling groter dan € 25.000,- worden hier toegelicht
Lasten
P1SD1.23
· Door de landelijke migratiecrisis hebben we in het leerlingenvervoer te maken met nieuwe doelgroepen, wat extra druk op het leerlingenvervoer veroorzaakt (182N).
· De regering heeft maatregelen getroffen om de massaal toegestroomde Oekraïense ontheemden op te vangen. Om gemeenten te ondersteunen bij het aanbieden van voorschoolse educatie aan ontheemde peuters zijn hiervoor extra middelen beschikbaar gesteld. De middelen zijn beschikbaar vanaf vijf ontheemde peuters die op 1 november 2022 gevestigd waren in de gemeente. Binnen onze gemeente zijn 4 peuters die vanuit deze gelden betaald kunnen worden. Dit betekent dat wij minder uitgaven hebben gemaakt (106V).
· In 2023 zijn er meer uitgaven geweest voor de voor- en vroegschoolse educatie van peuters. De oorzaak hiervan is dat naast de reguliere kosten voor opvang ook is ingezet op een boekstartcoach, met als doel om lage taalvaardigheid op een zo vroeg mogelijk moment in de ontwikkeling te ondervangen. Kinderen die van jongs af aan worden voorgelezen, hebben daar in hun schoolcarrière profijt van (28N).
· De school Wegwijzer/Wielewaal is in eigendom en beheer van de gemeente. Wij ontvangen een leerling-afhankelijke vergoeding van het schoolbestuur. De berekende vergoeding op basis van het leerlingenaantal van 1 oktober 2022 is gelijk aan de raming in onze begroting. Omdat de energiekosten van het gebouw hoger zijn uitgevallen, ontstaat op dit budget een overschrijding (22N).
· Conform de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs betaalt de gemeente een vergoeding voor het bewegingsonderwijs richting diverse schoolbesturen. Voor de stichting Surplus is met terugwerkende kracht over 2022 nog een betaling verricht wat zorgt voor een overschrijding in 2023 (39N).
· Alle kinderdagverblijven, buitenschoolse opvanglocaties en gastouderbureaus worden jaarlijks en onaangekondigd geïnspecteerd. De toezichthouder van de GGD (de inspecteur) onderzoekt of de opvanglocatie voldoet aan de eisen uit de Wet kinderopvang en onderliggende regelgeving zoals het Besluit Kwaliteit Kinderopvang. In 2023 zijn de kosten voor deze inspectie iets hoger uitgevallen (19N).
· In 2023 is het investeringsprogramma van Integraal Huisvestingsplan (IHP) van de gemeente Schagen herberekend door een extern bedrijf. Dit om te beoordelen of de bestaande kredieten nog actueel zijn of bijgesteld moeten worden. Met deze kosten is bij de begroting geen rekening gehouden (11N).
· Overige verschillen (5N).
P1SD2.23
· In de opgestelde begroting 2023 is rekening gehouden met uitgaven die te maken hebben met opvoedondersteuning. Zoals het project Home start en Buurtgezinnen. Vanuit het Rijk zijn in oktober extra gelden ontvangen via de brede SPUK-regeling die voortvloeit uit het sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Preventieakkoord. De kosten die wij al maakten en ten laste kwamen van onze begroting konden nu ondergebracht worden onder de verkregen gelden van de brede SPUK. Dit zorgt voor een verlichting van de bestaande begroting (109V).
· Net als bij opvoedondersteuning geldt voor JGZ-maatwerk dezelfde reden dat de introductie van de brede SPUK voor een verlichting zorgt van de bestaande begroting (15V).
· Overige verschillen (6V).
P1SD3.23
· In de opgestelde begroting 2023 is rekening gehouden met uitgaven die te maken hebben met sportstimulering voor het Sportakkoord en combinatiefuncties voor het versterken van lokaal sport- en beweegbeleid. Vanuit het Rijk zijn in oktober extra gelden ontvangen via de brede SPUK-regeling die voortvloeit uit het sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Preventieakkoord. De kosten die wij al maakten en ten laste kwamen van onze begroting konden nu ondergebracht worden onder de verkregen gelden van de brede SPUK. Dit zorgt voor een verlichting van de bestaande begroting (201V).
· Bij de aanbesteding van het beheer van onze sporthallen en zwembaden zijn prestatieafspraken gemaakt met Schagen Actief. Een van de afspraken is dat de tekorten op de exploitatie van het jaarresultaat worden verrekend met de gemeente. Daarnaast vindt er een afrekening plaats van het afgesproken bonus/malus systeem (toename bezoekers, stijging omzet, afname kosten). Met het faillissement van Social Leisure hebben wij afgerekend met Schagen Actief tot en met 2021 op basis van de ingediende jaarrekeningen. De tegoeden van de SPUK BTW en een deel van SPUK MEOZ (Meerkosten Energie Openbare Zwembaden) zijn doorbetaald aan Schagen Actief (583N). Een deel van de SPUK MEOZ is op de balans gezet en wordt overgemaakt als SPUK-regeling definitief is vastgesteld (166N).
· De verlichting van de Grote Kerk en vervanging van de klokmechanismes, wat in 2023 zou worden opgepakt, heeft vertraging opgelopen. De werkzaamheden worden in 2024 verder opgepakt. Voor groot onderhoud geldt dat de uitgaven hiervoor worden gedekt vanuit de reserve ‘gemeentelijke gebouwen’. Lagere uitgaven zorgen daarmee ook voor een lagere onttrekking. Per saldo heeft dit geen effect op het jaarrekeningresultaat (120V).
· Het tempo voor het doen van investeringen (investeringen in sportaccommodaties) heeft in de werkelijkheid een andere dynamiek dan waarmee in de begroting wordt gerekend.
De afwijkingen die nu ontstaan op het product beheer en onderhoud sportterreinen zijn voornamelijk renovaties vanuit eerdere jaren die ten onrechte geactiveerd waren en alsnog ten laste van de exploitatie 2023 zijn gebracht (130N). Hier tegenover staat een hogere onttrekking uit de reserve buitensportaccommodaties waardoor het geen effect heeft op het rekeningresultaat.
· De activiteitensubsidies voor sport zijn in 2023 iets lager uitgevallen. Dit omdat er een kleine terugloop van jeugdleden is geconstateerd ten opzichte van vorig jaar (24V).
· Overige verschillen (26V).
P1SD4.23
· In 2023 zijn de zorgkosten voor de jeugd bij de 2e financiële prognose 2023 naar beneden bijgesteld. Dit op basis van de gemaakte zorgkosten uit de kwartaalrapportages van de zorgaanbieders. Uit het laatste kwartaal van de zorgaanbieders blijkt toch weer een toename van de kosten te zien op jeugdhulp begeleiding (550N).
· Vorig jaar is een voorstel aangenomen waarbij vanuit de regio een financiële bijdrage is gevraagd om tot een duurzame inrichting van regionale en lokale zorglandschap te komen, waarbij wij meer in control komen op zowel doelmatigheid en rechtmatigheid.
Deze financiële bijdrage, alsmede het borgen van de basiscapaciteit jeugdhulp, zorgen voor meer uitgaven (491N).
· Uit de verbijzonderde interne controle (VIC) is gebleken dat wij in 2022 en 2023 kosten hebben verantwoord die volgens het woonplaatsbeginsel niet bij de gemeente Schagen horen. Hiervoor hebben we een vordering opgenomen op de gemeenten die hiervoor aan de lat staan (zie ook verklaring baten). In het kader van het voorzichtigheidsbeginsel is een voorziening getroffen voor het niet terug kunnen vorderen van de gemaakte zorgkosten (785N).
· Het aantal aanvragen huishoudelijke hulp liep de laatste jaren telkens op door de invoering van het abonnementstarief. Vanaf 2022 zien we een afvlakking van de toename en lijkt de top bereikt. Bovendien heeft in 2023 het moreel appèl meer aandacht gekregen. Dit lijkt enig effect te hebben (172V).
· De kosten voor begeleiding in het kader van de WMO zijn iets lager uitgevallen ten opzichte van de 2e rapportage 2023. Dit heeft voornamelijk te maken met de nagekomen lasten uit voorgaande jaren. Verder ligt de besteding op dit budget in de lijn der verwachting (123V).
· Net als bij opvoedondersteuning, JGZ-maatwerk en sportstimulering geldt voor mantelzorg dezelfde reden dat de introductie van de brede SPUK voor een verlichting zorgt van de bestaande begroting (45V).
· Overige verschillen (10V).
P1SD5.23
· In de decembercirculaire 2023 worden er middelen aan het gemeentefonds toegevoegd om mensen met een laag inkomen te ondersteunen bij het voldoen van de energierekening. Op 31 oktober 2023 heeft het college van B&W het besluit Energietoeslag 2023 goedgekeurd. Er is daarmee ingestemd met het uitkeren van de energietoeslag aan inwoners met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum. In 2023 is een groot deel uitbetaald, echter zal dit nog doorzetten naar 2024. Het overhevelen van de resterende gelden voor de verplichte uitvoering van de energietoeslag zal via resultaatbestemming worden aangegeven (1.117N).
· Vanuit de Bijzondere bijstand zijn in de loop van het jaar gelden apart gezet om invulling te geven aan individuele studietoelages. De voorspelbaarheid in het kader van deze regeling is moeilijk te monitoren, omdat de behoefte heel breed is. Nu blijkt dat er minder gebruik is gemaakt van deze regeling dan waar rekening mee was gehouden (61V).
· Net als voorgaande jaren zijn er minder aanvragen binnen gekomen waarbij een beroep wordt gedaan op het geluksbudget. In voorgaande jaren is dit tussentijds bijgesteld. In 2023 is dit abusievelijk niet meegenomen in de tussenrapportages, waardoor nu een voordeel ontstaat (33V).
· Op het budget ‘voorziening ouderenwerk’, heeft na de 2e financiële prognose nog een betaling plaatsgevonden die gerelateerd is aan een provinciale subsidie 'versterking maatschappelijke sector'. Deze betaling zorgt voor een overschrijding op dit budget (24N).
P1SD6.23
· Voor de vluchtelingen uit Oekraïne hebben we ook in 2023 weer te maken gehad met diverse kosten. Zo verstrekten we leefgelden en hebben we te maken met overige exploitatiekosten. Hierbij valt te denken aan: de realisatie van huisvesting, de inrichting daarvan en overige kosten. In 2023 hebben we daar ook een inschatting voor gemaakt. Achteraf blijkt dat we hier fors meer uitgaven voor hebben gedaan. Het gaat dan met name over de energiekosten en de huur van woonunits. Deze (hogere) uitgaven worden gedekt met de subsidies die wij vanuit het Rijk ontvangen. Deze (hogere) kosten hebben per saldo geen effect op het jaarrekeningresultaat. Zie ook de toelichting bij de baten (520N).
· Voor de opvang van asielzoekers door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) hebben wij als gemeente zowel uitgaven als baten begroot. Met als uitgangspunt dat wij als gemeente geen nadeel hebben. Ten opzichte van de begroting hebben wij hiervoor meer uitgegeven waarmee wij automatisch ook meer vergoed krijgen. Zie ook de toelichting bij de baten (118N).
· In de begroting is rekening gehouden met uitvoeringskosten van de nieuwe Wet Inburgering. De kosten die voortvloeien uit deze wet zijn als gevolg van een hogere instroom ook hoger uitgevallen. In het kader van het bestedingsdoel die doorloopt naar het jaar 2025 hebben we voor 2023 de ingezette leerroutes en onderwijsroutes voor een periode van 3 jaar als verplichting meegenomen en op de balans verantwoord (550N).
· Ondanks de krappe arbeidsmarkt zijn de kosten aan uitkeringsgerechtigde gestegen. Een aanzienlijk deel hiervan heeft te maken met de gestegen kosten per 1 juli 2023 van de uitkeringsbedragen. Dit komt doordat deze uitkeringen gekoppeld zijn aan het wettelijk minimumloon. We hebben minder uitkeringsgerechtigden (vanwege de krappe arbeidsmarkt). Dit betekent dat de groep uitkeringsgerechtigden die overblijft vaak inwoners zijn die met meervoudige problematiek te maken hebben en hierdoor moeilijker zijn te bemiddelen naar betaald werk. Hier worden in eerste instantie niet direct re-integratie voorzieningen voor ingezet, maar wordt eerst zorg geleverd vanuit bijvoorbeeld de Wmo (644N). Aan de baten kant wordt er ook meer ontvangen vanuit het Rijk voor de Buig waardoor er per saldo een voordeel overblijft.
· Er is een onderschrijding ontstaan op het budget Bijstandsverlening BBZ omdat er minder renteloze leningen dit jaar zijn toegekend (82V).
· In 2023 is het budget voor Participatie en re-integratie niet volledig gebruikt. Een deel van re-integratie mogelijkheden wordt niet gebruikt, omdat deze via de maatregelen voor het verstrekken van Loonkostensubsidie deelname aan het arbeidsproces bevorderen (49V).
• Vrijgevallen middelen SPUK inburgeringsvoorzieningen (51V).
· Overige verschillen (24V).
P1SD7.23
· Op 24 januari 2024 heeft het Algemeen Bestuurd (AB) van de GGD HN besloten om de deelnemersbijdrage voor 2023 te verhogen als gevolg van de sterk stijgende CAO binnen de Samenwerkende Gemeentelijke Organisaties (SGO). De kosten omvangen een bedrag van € 3,02 per inwoner. Voor Schagen zorgt dit besluit voor een overschrijding op de begroting (141N).
· Net als bij opvoedondersteuning, JGZ-maatwerk en sportstimulering en mantelzorg geldt voor het lokaal gezondheidsbeleid dezelfde reden dat de introductie van de brede SPUK voor een verlichting zorgt van de bestaande begroting (168V).
· Ook voor de lokale preventiemaatregelen zoals projectgelden voor Rookvrije Gezondheid, control of alcohol of drugs en gezonde voeding kan een deel worden ondergebracht onder de nieuwe brede SPUK-regeling Gala (82V).
· Overige verschillen (15V).
Baten
P1SD1.23
· In het kader van de kinderopvangtoeslag affaire is in 2023 een inhaalslag gemaakt met de ondersteuning en begeleiding van de gedupeerden. Naast deze inhaalslag is er nog een extra bedrag ontvangen met tot de vaststelling van kosten kinderopvangtoeslag 2021(392V).
· Correctie op de te veel geboekte inkomsten waar geen uitgaven tegenover stonden m.b.t. SPUK NPO gelden (66N).
· Overige verschillen (15N).
P1SD3.23
· De hoge energieprijzen hebben een grote impact op de openbare zwembaden. Deze zwembaden zijn van groot belang voor de sportinfrastructuur. Om de openbare zwembaden te behouden, kunnen gemeenten voor een deel van de meerkosten voor energie gebruikmaken van de regeling Specifieke uitkering meerkosten energie openbare zwembaden (MEOZ). Gemeenten konden een aanvraag indienen voor een gedeeltelijke vergoeding van de meerkosten voor energie in 2022 en 2023 van openbare zwembaden. Vanuit de gemeente Schagen, en in samenwerking met de beheersorganisatie van de zwembaden, is hierop een beroep gedaan en is een aanzienlijk voorschot ontvangen (441V).
· Stichting Sportfondsen heeft in 2019 en 2022 voldaan aan hun afrekenverplichting. De door de gemeente beschikbaar gestelde middelen voor het onderhoud die niet zijn gebruikt zijn terugbetaald (985V).
· Vrijgevallen middelen SPUK BTW (415V).
· Overige verschillen (10V).
P1SD4.23
· Uit de VIC is gebleken dat er wij in 2022 en 2023 kosten hebben verantwoord die volgens het woonplaatsbeginsel niet bij de gemeente Schagen horen. Hiervoor hebben we een vordering opgenomen op de gemeenten die hiervoor aan de lat staan. Naast de vorderingen als gevolg van het woonplaatsbeginsel zijn ook kosten gemaakt voor collegiale casussen die nu worden teruggevorderd op de desbetreffende gemeenten. (1.689V).
· De eigen bijdrage voor de voorzieningen van de Wmo zijn conform de CAK-monitor iets hoger uitgevallen dan de opgenomen raming in de begroting. Dit heeft vooral te maken met een groter beroep de hulpmiddelen (21V).
· In 2023 hebben een restitutie ontvangen van te veel gedeclareerde zorg over 2021 en 2022 (19V).
· Overige verschillen (1V).
P1SD5.23
· Dit jaar is bij de bijzondere bijstand meer teruggevorderd dan waar rekening mee was gehouden. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de verstrekte bijzondere bijstand in veel gevallen op een rechtmatige manier is afgegeven (22V).
· Overige verschillen (14V).
P1SD6.23
· Zoals u bij de lasten heeft kunnen lezen ontvangen wij van het Rijk subsidies voor de bekostiging van de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Dit ter dekking van de door ons gemaakte kosten. Deze subsidies worden op basis van voorschotten verstrekt en pas aan het einde van het volgende jaar door het Rijk definitief vastgesteld. In totaal was er een bedrag van € 3,9 mln. geraamd aan subsidies. In werkelijkheid hebben wij in totaal €5,6 mln. aan subsidies laten vrijvallen ten gunste van het jaarrekeningresultaat.
Hierdoor ontstaat een verschil (1.742V).
· Voor de opvang van asielzoekers door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) hebben wij als gemeente zowel uitgaven als baten begroot. Met als uitgangspunt dat wij als gemeente geen nadeel hebben. Ten opzichte van de begroting hebben wij hiervoor meer uitgegeven waarmee wij automatisch ook meer vergoed krijgen. Zie ook de toelichting bij de baten (117V).
· In de begroting is rekening gehouden met de voorlopige beschikking die is ontvangen voor de gebundelde uitkering (BUIG) voor het bekostigen van de uitkeringen in het kader van de Participatiewet, IOAW, IOAZ en de Bbz 2004. In oktober is een definitieve beschikking ontvangen die aanzienlijk hoger uitviel, een groot deel is ter compensatie van de gestegen kosten van de uitkeringsbedragen (1.070V).
· In de begroting is rekening gehouden met de vergoeding van 2023 voor de uitvoering van de nieuwe Wet Inburgering. Als gevolg van een hogere instroom verwachten wij ook meer vergoeding te ontvangen van het Rijk. In het kader van het bestedingsdoel die doorloopt naar het jaar 2025 hebben we voor 2023 de verwachte vergoedingen van het Rijk voor de uitvoering van de leerroutes en onderwijsroutes voor een periode van 3 jaar als verplichting meegenomen en op de balans verantwoord (704V).
· Vanuit de bijstandsverlening BBZ zijn dit jaar meer ontvangsten van rentedragende leningen ontvangen dan rekening mee was gehouden (23V).
· Overige verschillen (26N).
P1SD7.23
· Vanuit het Rijk zijn in oktober extra gelden ontvangen via de brede SPUK-regeling die voortvloeit uit het sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Preventieakkoord. Voor het onderdeel valpreventie is ook een bedrag ontvangen. Gezien de beperkte tijd is het niet mogelijk geweest om op dit onderdeel in 2023 de benodigde inzet te organiseren. In 2024 zal hier volop op ingezet worden (129N).
· Vanuit het project " Ik Lekker Fit" zijn niet alle middelen besteed. De bedoeling was om deze niet bestede middelen te reserveren voor de aanvraag Regisseur positieve gezondheid. Deze aanvraag is nog echter nog niet geëffectueerd, waardoor conform de BBV deze middelen moeten terugvallen in het rekeningresultaat (299V)
· Overige verschillen (6N).
Reserves
toevoegingen:
· Op basis van de huidige uitgaven voor leefgelden en overige kosten voor de opvang voor vluchtelingen uit Oekraïne hebben we een inschatting gemaakt voor het gehele jaar 2023. Het betreffen uitgaven die gedekt worden uit normvergoedingen en specifieke transitievergoedingen zoals bijvoorbeeld voor de Ark. In de begroting was een dotatie geraamd van € 2.919 en komt in werkelijkheid hoger uit (166N).
- Storting van de vrijval SPUK stimulering sport (416N)
onttrekkingen:
· In 2023 heeft een hogere onttrekking plaatsgevonden uit de reserve gebouwen basisonderwijs. Hiertegenover staan hogere kosten van onderhoud aan de gebouwen basisonderwijs. Per saldo heeft dit geen effect op het rekeningresultaat (38V).
· In 2023 heeft een hogere onttrekking plaatsgevonden uit de reserve buitensportaccommodaties. Dit betreft voornamelijk renovaties vanuit eerdere jaren die ten onrechte geactiveerd waren en alsnog ten laste van de exploitatie 2023 zijn gebracht. Per saldo heeft dit geen effect op het rekeningresultaat (363V).
- Overige verschillen (13N).